The man on the left, 2022
Single-channel film, colour, sound, 24:30’
Narrated, written & directed by Maria Tsagkari
Music by Κ.ΒΗΤΑ
In The man on the left, Maria Tsagkari narrates the journey of her research into the life and musical career of her great-grandfather, the rebetis and violinist Nikos Syrigos the Santorinian a.k.a. “Santorinakis”, which began when she was invited to take part in an exhibition and create an artwork for the occasion. The title refers to his position among four musicians, in the only document her family had on him, a black & white photograph taken in 1928. Starting from the family home in Piraeus, the birthplace of rebetiko music, where the photograph was kept, the story unfolds by delving into the life of the Asia Minor refugee community, revealing a collection of diverse stories that are all autonomous and yet deeply connected. Smyrnian musicians, politicians, intellectuals, family members, directors, songwriters, singers and authors provide information on his life, unintentionally, through their views, their attitudes and their historical imprint. In its retrospection of the sociopolitical turmoil of that era and the lives of refugee musicians, the work brings up issues of identity, origin, belonging, archival material and the omissions of history. The artist’s confessional narrative on returning to and confronting the past, is built upon an accumulation of memories, stories and photographic documents; through the intimate retelling of disappointments, emotional vibrations, revelations and subversions that emerge when personal experience interacts with the grant historical narrative. Thus, personal apprehensions on meeting with the past run alongside the anxiety inherent in creating a work of art, while, through the sequential presentation of photographs, questions, personal disclosures, and events cause a domino effect of historical and emotional discoveries.
Rebetiko, curated by Christoforos Marinos, Athens Municipality Arts Center, Athens. (Exhibition views:Photos by Nikos Alexopoulos).
The man on the left, 2022
Μονοκάναλη ταινία, έγχρωμη με ήχο, διάρκεια 24:30’
Αφήγηση, κείμενο & σκηνοθεσία: Μαρία Τσάγκαρη
Μουσική: Κ.ΒΗΤΑ
Στο έργο The man on the left η Μαρία Τσάγκαρη αφηγείται την πορεία της έρευνάς της γύρω από τη ζωή και την μουσική πορεία του προπάππου της, του Ρεμπέτη και βιολιστή Νίκου Συρίγου του Σαντορινιού ή Σαντορινάκη, που ξεκινάει με αφορμή την πρόσκληση συμμετοχής της σε μια έκθεση και την δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου. Ο τίτλος προσδιορίζει την θέση του ανάμεσα σε τέσσερις μουσικούς, στο μοναδικό στοιχείο που η οικογένειά της είχε απ’ αυτόν, μια ασπρόμαυρη φωτογραφία του 1928. Ξεκινώντας από το σπίτι που βρισκόταν η φωτογραφία στον Πειραιά, στην γενέτειρα πόλη του ρεμπέτικου, η ιστορία ξεδιπλώνεται ερευνώντας τις ζωές των Μικρασιατών προσφύγων, αποκαλύπτοντας μια συλλογή διαφορετικών ιστοριών, αυτόνομων αλλά βαθιά συνδεδεμένων. Σμυρνιοί μουσικοί, πολιτικοί, διανοούμενοι, συγγενικά πρόσωπα, σκηνοθέτες, στιχουργοί, τραγουδίστριες και συγγραφείς, προσθέτουν εν αγνοία τους στοιχεία για την ζωή του μέσα από τις απόψεις, την στάση και το ιστορικό τους αποτύπωμα. Μέσα από αυτή την αναδρομή στις κοινωνικοπολιτικές αναταράξεις της εποχής και ερευνώντας τις ζωές των μεταναστών μουσικών θίγονται ζητήματα που αφορούν την ταυτότητα, την προέλευση, τις ρίζες, το αρχειακό υλικό και τις ιστορικές παραλείψεις. Το έργο είναι η εξομολογητική αφήγηση της καλλιτέχνιδας για αυτή την επιστροφή και αναμέτρηση με το παρελθόν που χτίζεται μέσα από μια συσσώρευση αναμνήσεων, ιστοριών και φωτογραφικών ντοκουμέντων∙ μέσα από την ειλικρινή εξιστόρηση των απογοητεύσεων, των συναισθηματικών δονήσεων, των αποκαλύψεων και των ανατροπών όταν τα προσωπικά βιώματα συναντιούνται και αλληλεπιδρούν με το ευρύτερο ιστορικό αφήγημα. Έτσι οι προσωπικές ανησυχίες για την συνάντηση με το παρελθόν συμβαδίζουν παράλληλα με την αγωνία δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού έργου ενώ μέσα από την αλλεπάλληλη διαδοχή φωτογραφιών, τα ερωτήματα, οι προσωπικές καταθέσεις και τα γεγονότα οδηγούν σε ένα ντόμινο ιστορικών και συναισθηματικών αποκαλύψεων.
Ρεμπέτικο, επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος, Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Αθήνα. (Φωτογραφίες από τον χώρο: Νίκος Αλεξόπουλος).